Bronverwijzing van overige oriëntatiethema's

Deth van, R. (2013). Psychiatrie van diagnose tot behandeling. (4e druk). Bohn Stafleu van Loghum.

GGZ Friesland (n.d). psychische-stoornissen. Geraadpleegd op 11 mei 2014 van: http://www.ggzfriesland.nl/psychische-stoornissen 

Zimbardo, G., Johnson, R., & McCann, V. (2012). Psychologie een inleiding. (7e druk). Amsterdam: Pearson Benelux.

Veelgehoorde beeldvorming

De vooroordelen die wij als groep veel gehoord hebben is dat mensen denken dat het hun niet kan overkomen. Er wordt vaak gedacht dat mensen met een psychische stoornis dit zelf in de hand hebben. Mensen staan er niet veel bij stil dat het hun ook kan overkomen. Een depressie of een burn out is een psychische stoornis wat relatief veel voorkomt. Het is zelfs zo dat 42 tot 45 % van de Nederlandse bevolking ooit in zijn leven in aanraking komt met een psychische stoornis.

Vaak staan mensen er niet bij stil waarom er bij vrouwen vaker depressie wordt gediagnostiseerd dan bij mannen. Mensen geven hier al snel het labeltje zwak aan. Een mogelijke verklaring hiervoor is dat vrouwen door sociale normen meer worden gestimuleerd om melding te maken van gevoelens van depressie. Tegelijkertijd is het mogelijk dat mannen door die zelfde sociale norm er meer toe worden aangezet om hun gevoelens op een meer lichamelijke manier te uiten (Zimbardo, Johnson, & McCann, 2012).

Verder zijn wij ons er bewust van dat mensen niet in de gaten hebben wat het met iemand doet als hij/zij een etiket opgeplakt krijgt.
Het opgeplakt krijgen van het etiket ‘psychisch gestoord’ kan ernstige en langdurige consequenties hebben, nog los van de gevolgen van de stoornis zelf. Een etiket als depressie of schizofreen kan een stigma worden dat iemand zijn leven lang blijft achtervolgen. In onze westerse maatschappij hebben mensen met een psychische stoornis vaak een lage status, waardoor hun problemen vaak genegeerd worden. Een diagnostisch etiket kan dat probleem nog versterken. Erger nog, de behandeling dan geesteszieken kan ook tot depersonalisatie leiden. Dat wil zeggen dat het bestempelen van mensen als schizofreen of depressief van hun individualiteit en identiteit berooft, doordat het ertoe leidt dat mensen onpersoonlijk worden behandeld, slechts als ‘casus’ en niet als individu (Zimbardo, Johnson, & McCann, 2012).

Diversiteit binnen de doelgroep

Wij zijn er achter gekomen dat er meer psychische stoornissen bestaan dan wij in eerste instantie dachten. Zo valt bijvoorbeeld autisme en ADHD ook onder een psychische stoornis. Zelfs Dyslexie, waarvan wij dachten dat het alleen een leerprobleem is, valt onder een psychische stoornis.
Uit verschillende boeken en websites hebben wij informatie gevonden over verschillende psychische stoornissen.
Op onderstaande stoornissen hebben wij ons meer verdiept:

Schizofrenie
De populaire omschrijving van schizofrenie als ‘gespleten persoonlijkheid’ is een hardnekkige
misvatting, die berust op een letterlijke vertaling van de term (schizo=gespleten; frenè=geest).
Schizofrenie heeft echter niets te maken met een ‘gespleten’ of meervoudige persoonlijkheid. Het is een ernstige aandoening waarbij het realiteitsbesef is verstoord en de eenheid van denken, voelen, willen en handelen verloren gaat. We spreken van een psychotische stoornis of psychose, die vooral wordt gekenmerkt door het optreden van hallucinaties en/ of wanen. Wanen en hallucinaties kunnen te wijten zijn aan een organische stoornis of aan het gebruik van alcohol of drugs, en kunnen ook voorkomen bij ernstige stemmingsstoornissen (van Deth, 2013).

Paniekstoornis
Verstoring die wordt gekenmerkt door paniekaanvallen die geen verband houden met gebeurtenissen die het individu op dat moment ervaart. Het onderscheidende kenmerk van een paniekstoornis is een terugkerend sterk gevoel van paniek dat ‘spontaan’ ontstaat en geen enkel verband houdt met de gebeurtenissen van dat moment (Barlow, 2001).

Persoonlijkheidsstoornis
Persoonlijkheidsstoornissen vormen een categorie van psychische aandoeningen die gekenmerkt
worden door een star en duurzaam patroon van gedachten. Gevoelens en gedragingen die binnen de cultuur afwijken van de verwachtingen, en die zorgen voor een beperking van het functioneren van de betreffende persoon. De persoonlijkheidsstoornis manifesteert zich in chronische patronen van een zwak oordeelsvermogen, chaotisch denken, emotionele stoornissen, ontwrichte sociale relaties of gebrek aan impulsbeheersing (Clark, 2009). Het belangrijkste kenmerk is een duurzaam persoonlijkheidskenmerk en een slecht aanpassingsvermogen (Zimbardo, Johnson, & McCann, 2012).

Stemmingsstoornissen
Emotionele hoogte/diepte punten zijn een deel van ons leven en een normaal onderdeel van ons vermogen om de wereld om ons heen te interpreteren. Maar als stemmingen uit de hand lopen, van extreme verrukking tot diepe wanhoop, en lijden veroorzaken of belemmeringen in het soicaal of beroepsmatig functioneren, is er waarschijnlijk sprake van een stemmingsstoornis. Ook als de emotie van een individu aanhoudend niet bij de situatie past, zal de therapeut aan een stemmingsstoornis denken (Zimbardo, Johnson, & McCann, 2012).

Depressie
Een depressie is, naast de sombere stemming, het gebrek aan interesse en levenslust. Depressieve patiënten beleven nergens meer plezier aan en kunnen nauwelijks meer enig gevoel voor hun vrienden en familie opbrengen. Ze zijn uitgesproken negatief over zichzelf en beschouwen zich als minder waardig, onaantrekkelijk of zelfs slecht en schuldig. Negatieve gebeurtenissen schrijven ze aan zichzelf toe, positieve aan anderen. de meesten van hen staan onverschillig tegenover het leven en zijn dikwijls bezig met de dood. Sommige doen ook daadwerkelijk één of meer pogingen tot zelfdoding. Soms gebeurt dat juist op een moment waarop de omgeving meent dat het beter met hen gaat. De ‘verbetering’ heeft dan vaak te maken met het feit dat de patiënt definitief heeft besloten tot zelfdoding (van Deth, 2013).

Manie en bipolaire stoornis
Een manische fase is in veel opzichten het spiegelbeeld van een depressie. Manische patiënten voelen zich prima. Hun stemming is uitzonderlijk opgewekt en blij, al kunnen sommigen snel geïrriteerd raken wanneer men hun dadendrang probeert af te remmen. Hun opvattingen zijn heel optimistisch. Ze beschouwen zichzelf boven iedere kritiek verheven en in alle opzichten superieur. Daardoor storten ze zich nogal eens in onbezonnen acties zoals roekeloos rijden of speculeren met grote geldbedragen. Zelf zien ze veelal geen enkele reden voor behandeling. Er kunnen ook hallucinaties of wanen voorkomen (Zimbardo, Johnson, & McCann, 2012).

Eetstoornis
Mensen met anorexia beseffen meestal heel goed dat hun omgeving het extreme lijnen afkeurt. De mensen in de omgeving proberen ze dan aan het eten te krijgen. Iemand met anorexia gebruikt daarom allerlei uitvluchten en trucs. Ze ontkennen, ook tegenover zichzelf, dat er iets mis is. Dit verhindert hun om de problemen te bespreken met belangrijke mensen in hun omgeving. Ze zullen niet gauw hulp zoeken, uit schaamte of omdat ze geloven dat ze goed bezig bent. Dit kan ernstige gevolgen hebben (ggzfriesland, n.d).

Dementie
Bij dementie gaan de verstandelijke functies zodanig achteruit dat het dagelijkse functioneren eronder gaat lijden. Iemand met dementie vergeet gebeurtenissen die kort geleden plaatsvonden. Herinneringen aan vroeger blijven vaak lang bewaard. Het begint meestal met toenemende vergeetachtigheid. Soms verzint men dingen als men niet iets niet meer weet. Op den duur zorgt dementie ervoor dat mensen het besef van plaats en tijd kwijtraken en bekenden niet meer herkennen. Daarnaast hebben mensen met dementie problemen met bijvoorbeeld rekenen, spreken, schrijven, wassen, kleden en het juiste gebruik van voorwerpen. Ook kan het gedrag veranderen. Iemand kan bijvoorbeeld somber zijn of prikkelbaar. De verschijnselen van dementie kunnen per persoon verschillen (ggzfriesland, n.d).

Zoals hierboven beschreven staat is de doelgroep psychiatrie erg divers. Zo zijn wij er achter gekomen dat iedere stoornis ook weer zijn eigen kenmerken heeft. Veel mensen zijn zich er niet van bewust hoeveel verschillende stoornissen er zijn en hoe verschillend deze zijn. Op de manifestatie willen zijn dit ook naar voren laten komen. We willen laten zien dat er veel verschillende stoornissen zijn met uiteenlopende vooroordelen. Dit gaan wij waarschijnlijk vormgeven als een spel.

Definitie Psychiatrische stoornis

Wij als projectgroep zijn erachter gekomen dat de benaming psychische stoornis meestal gebruikt wordt bij mensen die niet meer functioneren zoals de maatschappij dit verwacht. Vaak worden deze mensen belemmerd in gebieden als wonen, studeren, werken en sociale contacten. Iemand met een psychische stoornis kan een aantal jaren hiermee te maken hebben. Dit kan verschillen per persoon. De een is sneller hersteld dan de ander. Met behulp van therapie (bijvoorbeeld psycholoog) kan de stoornis verholpen worden.
Een psychische stoornis kan ook in de familie voorkomen. Bij sommige mensen zie je dat een psychische aandoening in periodes terug kan komen. 

Sociale kaart

Tijdens de oriëntatie hebben wij gekeken waar mensen met een psychische stoornis terecht kunnen. Worden er dingen georganiseerd voor deze mensen? Waar kunnen we terecht voor vrijwilligerswerk?
Hieronder staan een aantal adressen die wij gecontacteerd hebben. Zelf hebben wij via Mondriaan twee activiteiten meegedaan.

Hoofdlocatie Mondriaan Heerlen
John F. Kennedylaan 301
6419 XZ Heerlen
Tel: 045 573 62 62 & Mail: info@mondriaan.eu

Mondriaan, locatie Vijverdal, Maastricht
Vijverdalseweg 1
6226 NB Maastricht
Tel: 043-3685444

Museum Psychiatrie Venray
Stationsweg 46
5803 AC Venray
Tel: 0478527221 & Mail: info@museumpsychiatrie.nl

Wat ons opviel is dat veel instellingen niet wilde dat we een kijkje zouden komen nemen binnen de instellingen. Via Mondriaan Heerlen hebben we uiteindelijk twee activiteiten kunnen meedoen. Het museum in Venray heeft ons geholpen door een aantal vragen te beantwoorden. Helaas is het ons niet gelukt om het museum zelf te bezoeken i.v.m. te weinig tijd in het schoolrooster.

Interview Sam

Beeldvorming voor

Ik had waarschijnlijk aan het begin een heel ander beeld van mensen met een psychiatrische stoornis dan anderen. Ik vond mensen met een psychiatrische stoornis namelijk aardig en grappig. Ik woon zelf redelijk kortbij Mondriaan, en in de winkel waar ik werk kwamen regelmatig bewoners van Mondriaan. Deze mensen zeggen altijd vriendelijk goedendag wanneer ze binnen komen. Met één bewoner van Mondriaan hadden we altijd veel lol. Iedereen uit de winkel kon hem en hij kon iedereen uit de winkel. Helaas is deze meneer vorig jaar overleden. Bijna iedereen van de winkel is naar zijn begrafenis geweest. Zo zie je maar dat er niet alleen negatieve oordelen zijn.

Voordat ik aan deze periode begon had ik een heel ander beeld van psychiatrie. Ik dacht dat het vooral ging om ‘’ernstige stoornissen’’ zoals bijv. Schizofrenie, borderline. Toen ik bezig was met informatie zoeken, kwam ik erachter dat autisme en ADHD ook al bij psychische stoornissen hoort.  Op dat moment kwam de wereld van psychische stoornissen die voor mijn gevoel eerst ver weg stond en ver van mij af stond, heel erg kortbij. Ik kon zo al een aantal personen uit mijn omgeving noemen die een psychische stoornis hebben. Zo ben ik dan ook bij mijn broertje gekomen.

Beelvorming na

Mijn beeld is in het algemeen over mensen met een psychiatrische stoornis niet veranderd. Wel kijk ik nu anders naar mijn broertje. Voor het gesprek dacht ik vrij negatief over mijn broertje. Nu snap ik de denkwijze van hem, waarom hij bepaalde dingen heeft gedaan.
Door dit interview merk ik dat ik al een betere band met mijn broertje heb.

Aanbevelingen

Op basis van het interview heb ik drie aanbevelingen opgesteld:

1.       kijk naar de kracht van de persoon. Wanneer er alleen maar wordt gekeken naar wat de persoon niet kan, zal dit stigmatiserend werken.

2.       het is belangrijk dat mensen weten wat een bepaalde stoornis in houd voordat ze hun mening geven en/of een persoon vermijden.

3.       het is belangrijk dat mensen weten dat mensen er niks aan kunnen doen dat ze een psychiatrische stoornis hebben, en dat het hun evengoed had kunnen gebeuren of dat het misschien nog kan gebeuren.

Informatiefolders

Interview Daphne

De persoon die ik geïnterviewd heb, is een Nederlandse jongeman van 22 jaar. Momenteel  woont hij in het kleine dorpje Heel, in een rijtjeshuis, studeert hij aan de muziek academie in Tilburg en werkt hij 30 uur in het Outlet Centrum te Roermond. Hij heeft hiervan een modaal inkomen. Ook heeft hij sinds juni 2013 een vriendin die ook gedeeltelijk met de verandering in zijn leven te maken heeft. Hij heeft ongeveer twee jaar geleden met een depressie te maken gehad en hier is hij nu ongeveer één jaar van genezen.

Mijn beeld over mensen met een psychiatrische aandoening is zeker veranderd. Het is me opgevallen dat er ontzettend veel  mensen in je omgeving zijn die wel eens te maken hebben gehad met een depressie of iets anders. Dit was voor mij wel een eye-opener. Na in gesprek te zijn gegaan met verschillende mensen die hier te maken mee hebben gehad, ben ik er ook echt achter dat het iedereen kan overkomen en dat je niet perse zwak hoeft te zijn als je zoiets krijgt. Ik sta nu dus een stuk opener tegenover mensen met een psychische aandoening en zal nooit meer denken dat ze gek zijn. Misschien heeft het me ook wel de ogen open gedaan omdat er ook verschillende mensen die dicht bij mijn hart staan er mee te maken hebben gehad. Dit raakt je toch net iets meer.

Drie aanbevelingen ten aanzien van de manifestatie.

è Ik wil mensen laten ervaren hoe het is om steeds maar vooroordelen aan te moeten horen. Dit zou ik doen door ze in een dichte ruimte te zetten met een koptelefoon waarin ze allemaal maar dingen horen zoals, kijk daar heb je die gek of jij bent lui!

è Ook lijkt het me leuk om een soort van toneelstukje op te voeren. Dit om een vrijwilliger in contact te laten gaan met twee verschillende mensen. Één met een psychiatrische ziekte en een die ‘normaal’ is. Dit vertel je van te voren niet. Als het gesprek afgelopen is ga je vragen wie degene is met zwakte. Kijken waarop iemand mensen gaat beoordelen, maar ook om duidelijk te maken dat mensen met een psychische zwakte eigenlijk heel normaal zijn en je het helemaal niet perse door hoeft te hebben.

è Ik wil de mensen een test laten maken waarin duidelijk wordt dat ook ‘normale’ mensen zowel als mensen met een psychiatrische diagnose kenmerken kunnen herkennen van bijvoorbeeld een autisme spectrum stoornis. Een duidelijke grens is er niet. Als je echter het merendeel van deze opgesomde kenmerken bij jezelf herkend, is er een grote kans dat je in het autistische spectrum zit.

Draaiboek Manifestatie

 

Draaiboek ‘Kracht in beeld’

Manifestatie

‘OLP4’

Evelien Baur

Sam Bindels

Minouche Heinemans

Natascha Strolenberg

Daphne Teeuwen

Inhoudsopgave

è  Inleiding                                                                          pag. 2

è  Draaiboek manifestatie ‘Kracht in Beeld!’                       pag. 3 t/m 13

è  Literatuurlijst                                                                   Pag. 14

Inleiding

In onderstaand document vindt u het draaiboek wat in teken staat van de manifestatie ‘Kracht in beeld!’ 2014. Tijdens deze manifestatie brengen wij het thema psychiatrische patiënten/aandoeningen, en dan vooral gericht op de vooroordelen, krachten van deze mensen en vergelijkingen, onder woorden. Het doel van deze manifestatie is: Aan het eind van onze levensweg hebben de bezoekers kennisgemaakt met zowel de vooroordelen, de diversiteit en de krachten van mensen met een psychiatrische stoornis.

Draaiboek manifestatie ‘Kracht in beeld!’

Doel gehele manifestatie

Aan het eind van onze levensweg hebben de bezoekers kennisgemaakt met zowel de vooroordelen, de diversiteit en de krachten van mensen met een psychiatrische stoornis.

Onderbouwing
Thema à Reis.
Tijdens de manifestatie zal onze kraam vormgegeven worden als een reis. Een reis die jij als persoon aflegt. Het is de bedoeling dat duidelijk gemaakt wordt dat ieder mens in zijn of haar leven zijn eigen reis aflegt. Tijdens deze reis zullen er bij ieder mens obstakels plaatsvinden. Hoe men hier mee om gaat is voor ieder persoon verschillend. Het zijn de keuzes die mensen zelf maken hoe ze met hoogte en diepte punten omgaan in het leven.

Benadering vanuit een filosofisch oogpunt
De betekenis van Sartre voor de ethiek is vooral gelegen in het begrip van vrijheid. Sartres opvatting over vrijheid is verankerd in zijn filosofie van de menselijke existentie (menszijn) (Geerlings, 2007).  Een mens is wat hij doet. Hij definieert zichzelf door de keuzes die hij maakt, en die blijken in zijn doen en laten (Wevers, 2007).

Vanuit een psychologisch oogpunt

Het begrip persoonlijkheid slaat op de psychologische eigenschappen die een zekere continuïteit verlenen aan het gedrag van een individu in verschillende situaties en op verschillende momenten. Het is een veelomvattend concept dat we kunnen beschouwen als de rode draad van ons leven. Als die draad onverhoopt zou breken, kan dit ertoe leiden dat een persoonlijkheid beladen raakt met de inconsequenties die we bijvoorbeeld zien bij manisch-depressieve psychose, schizofrenie of de ‘meervoudige persoonlijkheidsstoornis’ (Zimbardo, Johnson, & McCann, 2012).

Wegwijzers
Aan het begin van onze kraam komt een wegwijzer te staan met de tekst: “Durf jij mee op reis?”. Dit is het eerste wat zal opvallen. We willen mensen nieuwsgierig maken naar onze kraam. Volgens de sociale psychologie is de eerste indruk doorslaggevend. Dit wordt het primary effect genoemd (Zimbardo, Johnson, & McCann, 2012).

Activiteit à Obstakelweg

Doel

Na deze activiteit hebben de bezoekers ontdekt dat elk individu obstakels in het leven tegenkomt.

Wie	Wat	Waar	Wanneer	Waarom	Welke Wijze
Iedere bezoeker van de manifestatie.	Iedere bezoeker van de manifestatie begint bij onze activiteit met het pad van obstakels.	Op locatie Zuyd Hogeschool, sportcentrumlaan te Sittard.	Donderdag 26 juni 2014, tussen 10.00 uur en 14.00 uur.	Het is de bedoeling dat duidelijk gemaakt wordt dat ieder mens in zijn of haar leven zijn eigen reis aflegt. Tijdens deze reis zal er bij ieder mens obstakels plaatsvinden. Hoe men hier mee om gaat is per persoon verschillend. Het zijn de keuzes die mensen zelf maken hoe ze met hoogte en diepte punten omgaan in het leven.	We maken een weg met kiezels op de grond. Naast de weg komt een berg te staan. Deze berg symboliseert de obstakels die ieder mens tegenkomt. Op de berg komen voorbeelden van obstakels die ieder mens kan tegenkomen, bijvoorbeeld een toets niet halen, sterfgeval, etc.

Onderbouwing

Het is de bedoeling dat duidelijk gemaakt wordt dat ieder mens in zijn of haar leven zijn eigen reis aflegt. Tijdens deze reis zullen er bij ieder mens obstakels plaatsvinden. Hoe men hier mee om gaat is voor ieder persoon verschillend. Het zijn de keuzes die mensen zelf maken hoe ze met hoogte en diepte punten omgaan in het leven.

Benadering vanuit een filosofisch oogpunt
De betekenis van Sartre voor de ethiek is vooral gelegen in het begrip van vrijheid. Sartres opvatting over vrijheid is verankerd in zijn filosofie van de menselijke existentie (menszijn). Een mens is wat hij doet. Hij definieert zichzelf door de keuzes die hij maakt, en die blijken in zijn doen en laten (Wevers, 2007).

Activiteit à Spel,  de vooroordelen

Doel

Na deze activiteit zijn de bezoekers geconfronteerd met de vooroordelen die zij zelf hebben en de vooroordelen die er zijn in de maatschappij over mensen met en psychiatrische stoornis.

Wie	Wat	Waar	Wanneer	Waarom	Welke Wijze
Iedere bezoeker van de manifestatie.	Iedere bezoeker van onze activiteit gaat het spel, vooroordelen spelen.	Op locatie Zuyd Hogeschool, sportcentrumlaan te Sittard.	Donderdag 26 juni 2014, tussen 10.00 uur en 14.00 uur.	Met dit spel willen wij mensen ervan bewust maken dat je al snel een stempel op iemand plakt die anders is dan jij, oftewel denkt dat iemand anders is dan jij. En dat je dit vooroordeel misschien zelf hebt vormgegeven of dat je het hebt gehoord van iemand anders (tv, kennissen etc.).	We maken twee groepen kaartjes. Op een groep staan verschillende psychiatrische ziektebeelden verwoord en op de andere kaartjes staan verschillende vooroordelen verwoord. Het is de bedoeling dat de bezoeker zijn persoonlijke vooroordeel zoekt bij een psychiatrisch ziektebeeld. Hierna gaan we in gesprek met de bezoeker en gaan wij vragen stellen over stigmatisering en vooral hoe zij dit zelf zouden ervaren.

Onderbouwing

Omdat we niet alles positief kunnen en willen benaderen van onze doelgroep, zullen we ook een aantal minder sterke kanten neerzetten.

Benadering vanuit de injectietheorie

Je voorlichting wordt door anderen serieuzer genomen als je niet alles vanuit een perspectief bekijkt, maar ook een of twee tegenargumenten opnoemt (Zimbardo, Johnson, & McCann, 2012).

Tijdens de manifestatie zullen wij het spel vooroordelen met de bezoekers spelen. Goffman (1963) heeft de term stigma benoemd als niet een persoonlijk, maar situationeel probleem. Hiermee wordt bedoelt dat een persoon een stigma niet aan zichzelf te danken heeft, maar dat het stigma is ontstaan door de manier waarop de omgeving met deze persoon omgaat. Link & Phelan (2006), hebben aan de eerder beschreven definitie van stigmatisering van Goffman (1963) toegevoegd dat vooroordelen door iedereen gemaakt kunnen worden, maar dat de mensen met een grotere macht (sociaal, economisch en politiek), effectief kunnen stigmatiseren en discrimineren (Koster & Balk, 2012).

Met dit spel willen wij mensen ervan bewust maken dat je al snel een stempel op iemand plakt die anders is dan jij en dat je dit vooroordeel misschien zelf hebt vormgegeven of dat je het hebt gehoord van iemand anders (tv, kennissen etc.).

Samen met deze mensen zullen wij in gesprek gaan waar volgens hun dit vooroordeel vandaan komt. Zoals Link & Phelan beschrijven, is het vaak zo dat een grotere macht (sociaal, economisch en politiek), effectief kunnen stigmatiseren. Door in gesprek te gaan met de toeschouwer kunnen we erachter komen of dit ook het geval is.

Als we duidelijk hebben hoe een toeschouwer over zijn vooroordelen denkt kunnen we dit terugkoppelen op de persoon zelf: als u weet dat andere mensen zo over jou gaan denken bij een psychisch probleem, zou jij dan om hulp zoeken?

Zelfstigmatisering kan op twee verschillende manieren ontstaan. Aan de ene kant als mensen regelmatig met publieke stigma in aanraking komen en dit overnemen en als voor waar gaan aanzien. Aan de andere kant zijn bio-psychosociale factoren van invloed op zelfstigmatisering (Corrigan & Watson, 2002). Wordt een psychiatrische diagnose gesteld, dan kunnen deze door stigma veroorzaakte overtuigingen relevant blijken, waardoor zelfstigmatisering kan ontstaan. Zelfstigmatisering kan ertoe leiden dat de gestigmatiseerde terecht komt in een sociaal isolement en steeds minder zelfvertrouwen heeft (Koster & Balk, 2012).

Activiteit à Wereldkaart

Doel

Na deze activiteit heeft de bezoeker gezien dat iedereen een eigen identiteit heeft en dat die gevormd wordt door allerlei aspecten, niet één aspect zoals een psychiatrische stoornis.

Wie	Wat	Waar	Wanneer	Waarom	Welke Wijze
Iedere bezoeker van de manifestatie.	Langs het pad dat de bezoeker aflegt, komen ze een wereldkaar tegen. Op deze wereldkaart staat de diversiteit van ieder individu centraal.	Op locatie Zuyd Hogeschool, sportcentrumlaan te Sittard.	Donderdag 26 juni 2014, tussen 10.00 uur en 14.00 uur.	Wij willen duidelijk maken dat ieder individu anders is en dat verschillende identiteitsaspecten wel degelijk te maken hebben met wie je bent, denk bijvoorbeeld aan de cultuur/of groep waarin je opgroeit. Er is vaak een sociaal rolpatroon wat van je verwacht wordt. Tegen dit gedrag kan iemand van een andere cultuur/goep weer heel anders tegen aankijken. Je moet elkaar accepteren zoals jij of iemand anders zelf is.	Aan de wereldkaart worden foto’s gehangen van verschillende soorten mensen. Er komen ook foto’s van de groepsleden en de informanten voor de interviews op te hangen. Op de achterkant van die foto’s staat de diversiteitscirkel voor die persoon ingevuld. Ook komt er een grote lege diversiteitscirkel op te hangen zodat mensen kunnen zien dat ze hun eigen cirkel ook kunnen invullen.

Onderbouwing

Aan de wereldkaart worden foto’s gehangen en aan de achterkant van de foto komt een afbeelding van een diversiteitcirkel. Het is de bedoeling om het thema diversiteit naar voren te laten komen; ieder mens is anders en heeft een andere identiteit.
Identiteit is meervoudig en veranderlijk, al sta je daar niet elke dag bij stil. Deze vraag kun je op persoonlijk niveau beantwoorden: welke studie je wilt doen, welke baan je wilt kiezen, wat je hobby is, op welke manier je je leven wilt vormgeven, etc. De vraag wie je bent kun je ook op collectief niveau beantwoorden. Zo heeft het land waarin je woont invloed op wie je bent en kunt zijn (de wereldkaart). Daarnaast zijn er verschillende groepen waar je bij hoort en die invloed hebben op je identiteit. Dit kan wisselen in je leven. Om dat te beschrijven, spreken wij van ‘aspecten van identiteit’. Achter elk aspect zitten groepen waar je bij hoort.

Wij onderscheiden zeven identiteitsaspecten:

1. Sekse
2. Generatie en levensfase
3. Etniciteit
4. Ziekte, gezondheid, talent en handicaps
5. Seksuele oriëntatie
6. Religie en levensbeschouwing
7. Sociale klasse en professionele socialisatie
Alle identiteitsaspecten hebben invloed op je leven: op je zelfgevoel, op de keuzes die je maakt en op de maatschappelijke positie die je inneemt. Misschien lijkt het alsof elk aspect van identiteit op zichzelf staat, maar de werkelijkheid is anders: alles heeft met elkaar te maken. In de filosofie wordt een dergelijke samenhang ook wel ‘gelijktijdigheid’ genoemd, omdat de verschillende aspecten in het leven van mensen tegelijkertijd invloed hebben op elkaar (Loeffen & Tigchelaar, 2013).

Benadering vanuit de sociale psychologie à Halo effect
Het halo-effect is het verschijnsel dat je bepaalde positieve of negatieve eigenschappen bij een persoon generaliseert tot een algemeen positief of negatief totaalbeeld. Vaak beoordelen en evalueren we mensen op een vluchtige, schematische wijze. Op voor ons belangrijke punten, kan iemand al gauw 'punten scoren'. Stel dat je erg veel waarde hecht aan fatsoensnormen, dan zal je een persoon die zich gedraagt als een 'heer van stand', naast goede manieren, al snel ook allerlei andere positieve eigenschappen toekennen.

Het halo-effect is een cognitieve bias die ook de negatieve kant kan uitwerken. Als men bij een persoon een negatieve eigenschap constateert, dan bestaat de neiging deze ook te veralgemeniseren en hem ook andere negatieve eigenschappen toe te dichten. Dit fenomeen is gelukkig zeldzamer. Het is een zware vertekening van de werkelijkheid: Mensen bezitten nooit alleen goede of slechte eigenschappen (Zimbardo, Johnson, & McCann, 2012).

Activiteit à talentenbord

Doel

Na deze activiteit heeft de bezoeker ondervonden dat ieder mens zijn eigen talent heeft, zo ook iemand met een psychische stoornis.

Wie	Wat	Waar	Wanneer	Waarom	Welke Wijze
Iedere bezoeker van de manifestatie.	Iedere bezoeker zal een kijkje nemen op het talentenbord. Zoals het woord al zegt, worden hier de talenten van mensen uitgebeeld.	Op locatie Zuyd Hogeschool, sportcentrumlaan te Sittard.	Donderdag 26 juni 2014, tussen 10.00 uur en 14.00 uur.	Met het talentenbord willen we laten zien dat ieder mens zijn eigen talent heeft en dat deze ook heel divers zijn binnen de doelgroep. Eigenlijk talenten die jij zelf ook zou kunnen hebben.	We maken een talentenbord waarop we foto’s of verhalen hangen van mensen met een psychische stoornis waarin hun kracht naar voren komt.

Onderbouwing

Met het talentenbord willen we laten zien, achter welke talenten wij zijn gekomen tijdens het interviewen van mensen met een psychische stoornis. Hier geven we mee aan dat ieder mens zijn eigen talent heeft en dat deze ook heel divers zijn binnen de doelgroep. Eigenlijk talenten die jij zelf ook zou kunnen hebben.

Activiteit à Vraag naar mijn verhaal

Doel

Na deze activiteit heeft de bezoeker ondervonden dat het niet eng is om in gesprek te gaan over een psychische stoornis/probleem.

Wie	Wat	Waar	Wanneer	Waarom	Welke Wijze
Iedere bezoeker van de manifestatie en ook wij zelf als individuen.	We dragen allemaal tijdens de manifestatie een T-shirt met als opdruk ‘vraag naar mijn verhaal’.	Op locatie Zuyd Hogeschool, sportcentrumlaan te Sittard.	Donderdag 26 juni 2014, tussen 10.00 uur en 14.00 uur.	Wij willen overbrengen dat 45% van de mensen ooit in zijn of haar leven te maken krijgt met een psychische stoornis/probleem. We willen mensen hier niet mee afschrikken, maar juist ons eigen verhaal met hun delen en hun zo laten ervaren dat het niet raar is en dat iedereen het kan overkomen.	Wij als individu hebben allemaal ons eigen verhaal. Een eigen verhaal wat te maken heeft met een psychische stoornis. Daarom dragen we T-shirts met de tekst ‘vraag naar mijn verhaal’. Hiermee nodigen we mensen uit om een persoonlijk gesprek met ons aan te gaan.

Onderbouwing
Met de contacthypothese willen wij studenten zelf in gesprek gaan met de bezoekers van ons kraampje. Hier willen wij ons verhaal delen. In onze projectgroep kwamen wij erachter dat iedereen wel eens iets heeft meegemaakt m.b.t. een psychische aandoening zoals bijvoorbeeld een depressie. Vandaar dat wel allemaal een T-shirt dragen met de opdruk: vraag naar mijn verhaal.

Van ’t Veer geeft aan dat het bevorderen van contact tussen mensen met een psychiatrische aandoening en de omgeving een goede strategie is tegen stigmatisering. De contacthypothese zou hierbij ingezet kunnen worden (Koster & Balk, 2012).

Tijdens een OT hebben wij de schrijfster Mirtel Gommans van het boek: Noten gekraakt, leven als een zondagskind te gast gehad. Tijdens dit OT werd verteld dat 45% van de Nederlandse bevolking persoonlijk wel eens in contact komt/ is geweest met een psychische aandoening. Mirtel gaf ons de gouden tip om ook onszelf bloot te geven op de manifestatie. Wij zijn erachter gekomen dat meer mensen kampen met een psychisch probleem dan wij dachten. Dit willen wij dan ook overbrengen tijdens de manifestatie door middel van ons zelf. Wij vertellen ons persoonlijk verhaal met betrekking tot psychische problemen/stoornissen. Op deze manier hopen wij over te brengen dat een psychische stoornis iedereen kan overkomen (Gommans, 2013).  

Activiteit à Schminktafel

Doel

Na deze activiteit heeft de bezoeker een individu, die te kampen heeft met een psychisch probleem, in haar talent gezien.

Wie	Wat	Waar	Wanneer	Waarom	Welke Wijze
Iedere bezoeker van de manifestatie en Minouche die zichzelf in haar talent/kracht zal laten zien.	Minouche heeft de kampen met een psychisch probleem, zij zal zichzelf bloot stellen doormiddel van haar talent/kracht. Ook de moeder van Minouche zal aanwezig zijn om haar verhaal te vertellen. Ook zij heeft te kampen met een psychisch probleem.	Op locatie Zuyd Hogeschool, sportcentrumlaan te Sittard.	Donderdag 26 juni 2014, tussen 10.00 uur en 14.00 uur.	Wij willen de bezoeker de talenten van iemand die werkelijk met een psychisch probleem kampt laten ervaren. Zo maken we het realistischer  en visueel voor ze.	Minouche en haar moeder zijn erg creatief en erg goed in het schminken van mensen. Op de manifestatie kunnen de bezoekers zich daarom een bloemetje of een zonnetje laten opschminken. We hebben gekozen voor en bloemetje en een zonnetje omdat dit hun specialiteit is en omdat wij vinden dat dit positiviteit uitstraalt.

Onderbouwing

Zoals hierboven al beschreven is, hebben wij ervoor gekozen om niet iemand uit het veld te halen om zijn verhaal te vertellen, maar zijn wij zelf van plan om ons eigen verhaal te vertellen. Minouche is erg creatief en is erg goed in het schminken van mensen. Op de manifestatie kunnen de bezoekers zich daarom laten schminken door Minouche.

Activiteit à Postbus

Doel

Na deze activiteit is het voor ons als projectgroep helder wat het meeste indruk heeft gemaakt op de bezoekers.

Wie	Wat	Waar	Wanneer	Waarom	Welke Wijze
Iedere bezoeker van de manifestatie en voor ons als projectgroep.	Iedere bezoeker krijgt op het einde van de reis door onze kraam een vakantiekaart waar ze hun bevindingen op mogen schrijven.	Op locatie Zuyd Hogeschool, sportcentrumlaan te Sittard.	Donderdag 26 juni 2014, tussen 10.00 uur en 14.00 uur.	Zo kunnen wij aan het einde van de manifestatie checken wat de bezoekers van de informatie en activiteiten vonden en waar wij het meeste indruk mee hebben gemaakt.	Aan het eind van onze reis krijgt iedere bezoeker een vakantiekaart. Hierop mogen zij schrijven wat het meeste is bijgebleven tijdens hun reis door onze kraam.

Onderbouwing

Aan het eind van onze reis krijgt iedere bezoeker een vakantiekaart. Hierop mogen zij schrijven wat het meeste is bijgebleven tijdens hun reis door onze kraam.
Aan het eind van de manifestatie kunnen wij checken wat de bezoekers van de informatie en activiteiten vonden.

Activiteit à Informatiefolders

Doel

Aan de hand van deze informatiefolder willen wij ervoor zorgen dat de bezoeker nog eens terug denkt aan onze manifestatie/onze insteek.

Wie	Wat	Waar	Wanneer	Waarom	Welke Wijze
Iedere bezoeker van de manifestatie.	Iedere bezoeker krijgt na het bezoeken van onze kraam een informatiefolder van ons mee naar huis.	Op locatie Zuyd Hogeschool, sportcentrumlaan te Sittard.	Donderdag 26 juni 2014, tussen 10.00 uur en 14.00 uur.	Wij willen de mensen na de manifestatie nog een terug laten denken aan onze kraam en waarom wij dit hebben gedaan.	Wij maken in ons thema een soort van reisbrochure. Hierin verwerken wij interessante informatie en wist je datjes die wij de bezoeker nog mee willen geven.

Onderbouwing

Aan het eind van onze kraam willen we mensen een informatiefolder meegeven. In deze folder komt informatie te staan over datgene waar wij ons op hebben georiënteerd. Net als de eerste indruk blijft de laatste informatie ook vaak hangen. Dit wordt in de sociale psychologie het recency effect genoemd (Zimbardo, Johnson, & McCann, 2012).

                     

Planning tijdens de beoordeling

Beoordelaars

Mira Lymandt en Laetitia Gardeniers

Tijdstip beoordeling

10:30-11:00

Het plan is dat we ons verdelen over de activiteiten als de beoordelaars langskomen. Twee van ons zullen staan bij de obstakelweg en het spel. Twee studenten zullen staan bij de wereldkaart. Minouche zal samen met haar moeder staan bij het krachtenbord. Laetitia en Mira kunnen samen over het pas lopen. Als een activiteit geweest is lopen de twee studenten met Laetitia en Mira mee naar de volgende activiteit. Gedurende de dag zullen we om de haf uur rouleren zodat iedereen bij een activiteit heeft gestaan. Ook willen we iedereen de mogelijkheid geven om even pauze te houden. Als het rustig is kunnen twee van ons samen pauze hebben, als het druk is maar één tegelijk. Er blijven sowieso altijd 3 personen bij de kraam als de anderen pauze hebben.

Activiteit	Duur activiteit
Obstakelweg	2 minuten
Spel, de vooroordelen	5 minuten
Wereldkaart	5 minuten
Talentenbord	5 minuten
Vraag maar mijn verhaal	5 minuten
Schminktafel	5 minuten
Postbus	2 minuten
Informatiebrochure	1 minuut

Literatuurlijst

Geerlings, E.M. (2007). Het oog in de storm. Den Haag: Boom

Koster, M. & Balk, A. (2012). Onderzoek naar stigmatisering en zelfbeeld: Luctor et Emergo (Bachelorthese). Gevonden op http://www.zogmh.nl/wp-content/uploads/2011/06/Onderzoek-naar-stigmatisering-en-zelfbeeld1.pdf.


Loeffen, T., & Tigchelaar, H. (2013). Retourtje Inzicht. Creatief met diversiteit voor sociale professionals. Bussum: Uitgeverij Coutinho.

Wevers, Carin. (2011). Charles Taylor en de politiek van erkenning. Ongepubliceerde tekst.

Zimbardo, G., Johnson, R., & McCann, V. (2012). Psychologie een inleiding. (7e druk).  Amsterdam: Pearson Benelux.